Jeśli przecięto cię na pół, czyli przemarsz chłopskich-babskich duchów

utworzone przez | sty 21, 2023 | Recenzja, Spiżarnia mola

Kości, które nosisz w kieszeni, prozatorski debiut Łukasza Barysa, od razu zyskał przychylność czytelników i krytyki, autor został laureatem Paszportu Polityki w 2021 roku. Tym razem poeta z Pabianic także opowiada o życiu młodej osoby ze wsi. Historia zaczyna się od śmierci matki narratora i głównego bohatera: ginie w wypadku samochodowym, przecięta na pół, gdy z kochankiem wyrusza w poszukiwaniu lepszego życia.

Dychotomia wydaje się być kluczem w tym utworze: mamy Polskę A i Polskę B, wielkomiejskość i prowincję, mamy świat żywych i świat umarłych, młodych i dorosłych, kobiecość i męskość, świat, który daje nadzieję i świat, w którym panuje beznadzieja i marazm, nowoczesność i historię, folwarczność i postfolwarczność. Wszystko to przenika się, ale jednocześnie rządzi swoimi odrębnymi prawami, nie pozwala połączyć i skleić. Rozwarstwienie i niepolepienie towarzyszy czytelnikowi strona po stronie, podobnie jak ciężka, duszna atmosfera.

Bohaterem drugiej powieści młodego autora jest Marcel, który próbuje się pogodzić ze stratą. Żałoba ma różne stadia, od letargu przez ucieczkę w alkohol aż do tworzenia własnej rzeczywistości. Poprzez sposób snucia opowieści chłopiec staje się baśniotwórcą. Lekko ironiczna pierwszoosobowa narracja jest ciekawa także pod kątem komentarzy o własnej, Marcelowej cielesności. Styl prozy daje znać o tym, że autor para się poezją. Każde zdanie jest gęste od przekazu, co powoduje, że po kilku stronach ma się wrażenie, jakby przeczytało się już ich ze sto. Język jest zdecydowanie największym atutem Jeśli przecięto cię na pół.

Czytelnik, oprócz wiwisekcji własnego ja narratora, dostaje też obraz ikonicznej wręcz, pochłopskiej i pobabskiej wsi, na której system folwarczny odcisnął swoje piętno (bieda, alkohol, chwyć pana pod kolana, brak własnej inicjatywy). Żyje w niej jeszcze etniczny duch: świat nawiedzają całkiem żywi zmarli, podobni do ludowych wyobrażeń upiora, wieszcza. Jeden z nich, dziadek Marcela, nazwany został trupem wsi i przez długi czas przebywa w chłopskiej, dziedziczonej od pokoleń skrzyni na ubrania, stając się prawie trupem w szafie. Tym jest jednak nie przodek bohatera, a tajemnicza Leokadia Be. Dzięki tej postaci powieść zyskuje delikatny sznyt kryminalny.

Dostajemy też banał postfolwarcznej wsi, który jest skutkiem wielowiekowego ucisku: oto prześladowanie inności i przemoc wobec słabszych, oto nieumiejętność radzenia sobie z emocjami, oto dziedzictwo wyobrażeń o roli, jaką trzeba spełnić w taki, a nie inny sposób, od których nie ma ucieczki. Ceną ucieczki jest wyjście poza społeczny nawias, kara najgorsza z możliwych, gdy nie masz możliwości wyjazdu poza metaforyczną wręcz Sromutkę.

Wydawnictwu serdecznie dziękujemy za przesłanie egzemplarza recenzenckiego, dzięki czemu mieliśmy przyjemność przeczytania tego tytułu ❤️

0 komentarzy

Wyślij komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Marsz, czyli o największych demonstracjach w PRL

30 lipca 1981 roku w Polsce Ludowej odbyły się tak zwane marsze głodowe. Był to wyraz sprzeciwu społeczeństwa na politykę władz komunistycznych. W kraju brakowało żywności oraz produktów pierwszej potrzeby. Wprowadzono system kartkowy, który nie polepszył egzystencji...

Cudotwórca, czyli gdy religia przyprawia o dreszcze grozy

Cudotwórca jest projektem André Oliveira, który zaprosił siedmiu utalentowanych portugalskich rysowników komiksowych, by połączyli swe siły i stworzyli jedno wspólne dzieło. Tymi rysownikami są: Jorge Coelho, André Caetano, Filipe Andrade, Nuno Plati, Ricardo Cabral,...

Kosmos, czyli alternatywna historia pierwszego lądowania na Księżycu

20 lipca 1969 roku Neil Armstrong jako pierwszy człowiek postawił stopę na Księżycu. Było to jedno z szczytowych osiągnięć ludzkości i otwarcie furtki na podbój kosmosu w przyszłości. A co by było, gdyby się okazało, że Armstrong nie był pierwszy i wyprzedzili go...

Twarz, czyli między ekstrawagancją a kanonem

Twarz jest komiksem Petera Milligana oraz Duncana Fegredo, wydanym pierwotnie przez DC Vertigo (w Polsce przez timof comics). Mimo, że od premiery minęło prawie 30 lat (pierwotnie został wydany w 1995 roku) to komiks nic nie stracił na swojej aktualności. Dlaczego?...

Izuna, czyli powrót do świata Szkarłatnych Obłoków

Pod koniec lipca wydawnictwo Lost in Time wydaje Izunę autorstwa Saverio Tenuty oraz osób, które zaprosił do współpracy, czyli scenarzystę Bruno Letizia oraz rysowniczkę Caritę Lupattelli. Niestety kilka dni po premierze tego tomu w Polsce, 3 sierpnia, w wieku 54 w...

IHS. In Hollandia Suburbia, czyli katastrofa albo nadzieja

IHS. In Hollandia Suburbia Guido van Driel jest komiksem opowiadającym o dochodzeniu Harry’ego Kleijna. Dotyczy śmierci młodego członka kapeli IHS w małym miasteczku. Jak to zwykle bywa w opowieściach: skrywającym swoje tajemnice. Zaciekawieni? To zapraszamy do...

Poszukiwacze z Drzewoświata, czyli przepięknie i archetypicznie

Poszukiwacze z Drzewoświata to komiksowa adaptacja książki Laurenta Geneforta. Za to dzieło, wydane przez wydawnictwo Lost in Time, odpowiada sam autor oryginału oraz Alexandre Rostorcelli. Jak wypada kolejny frankofon z katalogu tego wydawnictwa? Zapraszamy do...

Lekcje aktorstwa, czyli niepokojący komiks o kondycji współczesnego człowieka

Nick Drnaso powraca z nowym komiksem! Tym razem Drnaso opowiada o grupce ludzi, chcących oderwać się od szarej rzeczywistości za pomocą lekcji aktorstwa. Każdy z nich ma swoje własne problemy oraz demony, które wychodzą na światło dzienne podczas nauk.Autor stworzył...

Wiedźmun. Przed wyprawą zbierz drużynę, czyli drugi tom pastiszu Samojlika

Trochę musieliśmy czekać na drugi tom Wiedźmuna o tytułe Przed wyprawą zbierz drużynę. Jak wypada kontynuacja pastiszu Tomasza Samojlika? Zapraszamy do recenzji! Po zniszczeniu karczmy w pierwszym tomie okazuje się, że dziewczynka Kira została porwana przez swoją...

Festiwal, czyli o kuriozalności polityki

Festiwal jest kolejnym komiksem Jacka Świdzińskiego, autora takich tytułów jak: Zdarzenie 1908 oraz Powstanie filmu narodowego. Tym razem opowiada o jednym z najbardziej kuriozalnych przedsięwzięć Polski Ludowej, czyli Festiwalu Młodzieży z 1953 roku, gdy młodzież z...
Share This