Czasem, gdy czyta się o przyrodzie, jej ewolucyjne wynalazki budzą tak ogromne zdumienie, że najlepsza fantastyka ma się nijak do jej pomysłowości. Czasem, gdy czyta się książki o ludzkich wynalazkach, przechodzą ciarki, ogarnia groza przemieszana z fascynacją. cybernetyczny wyścig zbrojeń trwa, a mózg będzie kolejną przestrzenią bitwy i następnym wymiarem wojny.
Pierwsze zdania
Wojsko nie kojarzy się z fantastycznymi wizjami, lecz z twardym stąpaniem po ziemi. Do jego zadań należy przecież prowadzenie wojny, czyli jak pisał żyjący w VI-V wieku p.n.e. starożytny chiński myśliciel Sun Tzu, “największe sprawy państwa, podstawy życia i śmierci”. Mimo to na przestrzeni dziejów nie należały wcale do rzadkości niezwykłe pomysły i projekty, bardziej pasujące do science fiction niż do świata militarnego.
– Mimowolne cyborgi. Mózg i wojna przyszłości, Łukasz Kamieński
Gdy czyta się Mimowolne cyborgi. Mózg i wojna przyszłości Łukasza Kamieńskiego, ogarniają wszystkie te uczucia: podziw dla natury i dla nauki, strach przed tym, jak może to zostać wykorzystane oraz zainteresowanie tym, co przyniesie przyszłość.
Rozwój technologii i neuronauki służy nie tylko medycynie, ale także, a być może przede wszystkim, nowoczesnej sile zbrojnej. Wojna zawsze napędzała postęp: wystarczy wspomnieć puszki konserwowe czy internet, bez których dzisiaj trudno się obejść.
Łukasz Kamieński opowiada o najnowocześniejszych osiągnięciach i o innowacjach, które dopiero, być może, nadejdą. Solidną dawkę wiedzy z bioinżynierii i neurologii, kognitywistyki i z zakresu działań wojennych przeplata odwołaniami do licznych utworów: dzieł Homera, filmów, książek science fiction i filozoficznych. Analizuje marzenia o wojennym superbohaterze, którego nie można pokonać. Stawia pytania, co przyniesie cybernetyzacja ludzkości, a także zastanawia się, jakie stoją przed nami wyzwania. Godna podziwu jest bibliografia, w większości zagraniczna, mamy więc sporą dawkę aktualnej wiedzy, która nie jest powszechna w Polsce. Liczba przypisów robi wrażenie, a ilość przytaczanych danych i opisywanych koncepcji jest tak liczna, że nie sposób ich wymienić: egzoszkielety, neuroprotezy, implanty mózgowe, narządy bioniczne, interfejsy mózg-komputer… Trudno się w tym wszystkim odnaleźć, chociaż autor stara się wszystko wyjaśnić prosto i w miarę szczegółowo. Jest to o tyle ważne, że skomplikowane są nie tylko same technologie, ale działanie mózgu, z którym większość omawianych wynalazków jest ściśle związana. Oprócz technicznej wiedzy, która otrzymamy, dowiemy się sporo o kognitywistyce i psychologii. Niech jednak czytelnika nie zwiedzie ten opis. Ten reportaż to na wskroś humanistyczny esej, który w każdym zostawia mnóstwo pytań o nas samych, kulturze i rzeczywistości, w której żyjemy.
Chociaż od jakiegoś już czasu trwają badania nad opracowaniem sposobu wyczytywania z mózgu zaburzeń psychicznych wywołanych udziałem w wojnie, zwłaszcza indywidualnej podatności na PTSD, to w wypadku młodszych rekrutów i żołnierzy nie wolno zapominać o pewnym poważnym ograniczeniu. Otóż kora czołowa i przedczołowa, a w szczególności grzbietowo-boczna kora przedczołowa (odpowiedzialna za zdolność kontrolowania podniet) i czołowa kora oczodołowa (odpowiedzialna za podejmowanie decyzji, uwagę i symulację przyszłych konsekwencji wyborów i działań) są obszarami najbardziej opóźnionymi w procesie dojrzewania. Ich pełen uformowanie zajmuje około dwudziestu pięciu lat, a pełną równowagę wszystkich obwodów mózg osiąga dopiero około trzydziestego piątego roku życia. W związku z tym, co zwykle umyka uwadze, udział w wojnie i związany z nim stres nie mógłby, jak pisze James Fallon, “pojawić się w gorszym dla rozwijającej się kory mózgowej okresie życia”.
– Mimowolne cyborgi. Mózg i wojna przyszłości, Łukasz Kamieński
Kiedy czytelnik sięgnie po tę książkę, na pewno musi przygotować się na to, że nie jest to lektura prosta, ale bardzo fascynująca. To pozycja must have dla każdego, kto interesuje się nowoczesną technologią, psychologią, wojskowością albo po prostu chce wiedzieć, w jakim świecie żyje. Jedno jest pewne: nasza rzeczywistość jest coraz bardziej wirtualna. Gorąco polecamy!
Wydawnictwu serdecznie dziękujemy za przesłanie egzemplarza recenzenckiego, dzięki czemu mieliśmy przyjemność przeczytania tego tytułu ❤️
0 komentarzy