Pożegnanie z Marią i inne opowiadania Tadeusza Borowskiego, napisane zaraz po II wojnie światowej między 1946 a 1950 rokiem, należą do klasyki literatury polskiej i literatury wojennej. Zbiór zawiera najsłynniejsze opowiadania autora, m.in. Dzień na Harmenzach, Pożegnanie z Marią, U nas w Auschwitzu.

Dzięki głębi i przenikliwości spojrzenia oraz znakomitej formie literackiej opowiadania Borowskiego ciągle pozostają jednym z najcenniejszych literackich świadectw epoki, są źródłem głębokiej refleksji nad tragedią ludzkiej historii. To jeden z najdonośniejszych głosów mówiących o Holokauście i rzeczywistości obozów koncentracyjnych.

Tadeusz Borowski był postacią wyjątkową. Debiutował w środku okupacji, w 1942 roku, mając zaledwie dwadzieścia lat. Studiował polonistykę w tajnych kompletach Uniwersytetu Warszawskiego. W parę miesięcy po debiucie Borowskiego aresztowało gestapo, został uwięziony na Pawiaku, następnie trafił do największego nazistowskiego obozu Auschwitz-Birkenau, gdzie otrzymał więzienny numer 119198. W sierpniu 1944 roku Borowski został ewakuowany i jeszcze prawie na rok trafił do mniejszych obozów w głębi Rzeszy, do Dautmergen koło Stuttgartu, następnie do Dachau. Zwolniony we wrześniu 1945, rozpoczął działalność wśród Polaków w Niemczech. Zmarł 3 lipca 1951 roku, zaledwie kilka dni po narodzinach córki. Okoliczności jego śmierci są niejasne, w zatruciu gazem dopatrywano się samobójstwa.